In de jaren negentig woonde ik met een vriendin boven de homobar ‘Chez Manfred’ in de Halve Maansteeg in Amsterdam. Soms was het zo rumoerig in de straat dat we het opgaven om te gaan slapen en naar beneden gingen voor een drankje en het meeblèren met ‘Ich bin wie du’ dat elke avond minstens drie keer klonk.
Op zaterdagavond ging ik naar de iT, een club waar iedereen welkom was, of je nu homo-, bi- of heteroseksueel was. Het was de vrije geest, de feestelijke extravagantie, het ‘vier wie je bent’ dat ervoor zorgde dat ik me als notoire hetero thuis en begrepen voelde.
Verandering
Nu lijkt het wel of we de aloude hokjes terug in het leven hebben geroepen. Het identiteitsdenken heeft de afgelopen jaren zijn intrede gedaan: je behoort tot een bepaalde groep op basis van kenmerken als geslacht, seksuele voorkeur en culturele achtergrond. Opkomen voor mensen tot wiens groep je op basis van die kenmerken niet behoort, is ineens cultural appropriation. Dat hoort niet, je hebt geen recht van spreken. Je eigent je een strijd toe die niet de jouwe is.
Solidariteit
Ik heb daar veel moeite mee. Het zou betekenen dat je als mens geen ideeën kunt aanhangen die niet per definitie jou in je eigen situatie helpen. Maar hoe zit het dan met solidariteit? Vechten voor hogere ideeën zoals gelijkheid en inclusiviteit? Hoe zit het met medemenselijkeid en invoelingsvermogen? Met verbroedering en zusterschap? Het zou betekenen dat ik ook niet meer links mag stemmen omdat ik een hoger inkomen heb. Me uit mag spreken tegen racisme omdat ik wit ben. Het fijn mag vinden als een man zichzelf feminist noemt. Een roman mag schrijven over een gehandicapte man.
Identiteitspolitiek
‘Het doel van identiteitspolitiek zou moeten zijn: het einde van identiteitspolitiek’, hoorde ik Femke Halsema laatst zeggen. Volgens mij bedoelt ze daarmee dat de rechten en kansen van elke denkbare groep zozeer gelijkgetrokken wordt, dat het niet meer uitmaakt tot welke groep je behoort en daar geen nadruk meer op ligt. Je verschansen in je eigen hokje en niet toestaan dat andere mensen zich in je verdiepen, naast je staan, samen met je optrekken, de vuist heffen, helpt daar niet bij. En dat terwijl we allemaal, onder alle lagen van identiteitskenmerken, hetzelfde verlangen naar liefde en vrijheid voelen.
Vier wie je bent en wie de ander is. Want uiteindelijk geldt: Ich bin wie du.
Meer Happinez?
- De magie van een handgeschreven brief
- Zo herstel je je band met de natuur
- Hoe we de wereld kunnen redden door minder vlees te eten
