Het besef dat geluk meer afhangt van hoe je innerlijke zaken op orde hebt dan van hoe je ze uiterlijk regelt, is in ons werkleven aan het doordringen. Vertaald naar werk betekent dit dat hóe je iets doet misschien wel belangrijker is dan wát je doet.
Of je nu secretaresse bent, schooljuf, mama of manager, je kunt je werk onderdeel laten zijn van je ‘echte leven’. Dat is wat ik het pad van ‘innernemerschap’ noem. Het is een carrière die iedereen kan nastreven. De enige baanvereisten zijn een open hart en nieuwsgierige geest.
Het werk van de innernemer is simpel. Het betekent ontdekken wat je het meest aan het hart gaat en dat het uitgangspunt maken van zo veel mogelijk levensgebieden. Van je werk tot je relatie tot je consumptiegedrag. Dat is simpel, maar niet altijd makkelijk. Je weet namelijk vaak wel wat je het belangrijkst vindt als mens – bijvoorbeeld liefde, dankbaarheid of het voelen van verbinding – maar dat meenemen naar je werk of de supermarkt of het stemhokje vergeten we nog weleens. In de yogales van gisteravond kon je met gemak geluk wensen aan alle voelende wezens, maar de volgende ochtend maak je achter haar rug om een lelijke opmerking over je collega.
Automatische piloot
Soms worden we een ander persoon wanneer we op ons werk zijn. Onder het mom van zakelijkheid en professionaliteit pluggen we delen van onszelf uit. Ons ruime hart wordt thuis achtergelaten, vaak samen met ons lichaam. We gaan op de automatische piloot, en kijken uit naar het weekend of de volgende vakantie waarin we weer even helemaal onszelf kunnen zijn. De innernemer wil niet wachten op breaks om z’n hele zelf te zijn. Hij wil zijn menselijkheid niet verbergen achter een pokerface van professionaliteit. Hij weet dat welk werk dan ook het meest oplevert wanneer het in eerste instantie wordt uitgevoerd als mens, en dan pas als professional.
Test je innernemerschap
Het mooie van innernemerschap is dat het niet uitmaakt wat je werk is. Of je nu verpleegster bent, ambtenaar, mantelzorger, zzp’er of bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeur, je kunt je werk deel laten uitmaken van je verwondering over het leven. Dat is een revolutionair besluit. Het is een carrièreswitch waar je elk moment mee kunt beginnen.
Sinds jaar en dag wordt het SMART-model ingezet om na te gaan hoe je ervoor staat in je werk. Of je je doelen scherp genoeg kunt formuleren en kunt halen. Hoe je je tijd realistisch kunt indelen. Wat allemaal heel waardevol is, maar niet genoeg is voor de innernemer. Die wil niet alleen weten hoe hij het werk slimmer kan doen, maar ook wijzer. Check aan de hand van dit SMART 2.0-model hoe het ervoor staat met je innernemerschap.
Specifiek
Als innernemer ben je specifiek op twee manieren. Allereerst ben je aandachtig naar alles: van je carrièredoelen tot een onvriendelijke e-mail naar de persoon die elke dag het koffieapparaat bijvult. Specifiek zijn betekent dus alles in volledig detail ervaren en uitvoeren. De zintuigen van de innernemer staan wijd open, ook tijdens een urenlange vergadering of in een ellenlange file. Er zijn geen pauzes in de business van mens-zijn. Maar let op: specifiek zijn is iets anders dan jezelf verliezen in details. Het is in detail aanwezig zijn.
En doordat je zo specifiek aanwezig bent, van je teennagels tot in je haarpuntjes, ontgaat niets je. Je verstaat tussen de regels door wat een klant eigenlijk zegt of bedoelt. Je bemerkt je eigen maag die samentrekt als je aan een bepaalde taak begint. Je bent als innernemer wakker, aanwezig. En vanuit die verbinding met jezelf en de wereld kun je je wensen, zorgen en gedachten veel duidelijker ervaren – en dus uiten. Dat maakt specifiek zijn een vorm van scherp zijn. Geen onvriendelijke, manipulatieve scherpte, maar juist een open, wakkere scherpte. Die scherpte dankt de innernemer aan het feit dat hij niet alleen met z’n gedachten, hoop en angst op het werk verschijnt, maar met z’n hele lichaam, zijn intuïtie, zintuigen en tandvlees. Daardoor weet hij precies wat te doen in welke situatie.
Hoe sta je ervoor?
Wat neem je mee naar je werk? Voornamelijk je brein? Voornamelijk vermoeidheid of misschien weerzin? Kijk hoe je je hele zelf mee kunt nemen. Probeer alles te ervaren alsof het de eerste – of de laatste – keer is dat je het meemaakt: van het gezicht van je collega tot het geluid van je vingers op het toetsenbord. In welke wereld leef je? Welke sensaties voel je in je lichaam? Hoe ziet de lucht er buiten uit? Hoe smaakt de koffie? Train jezelf in specifiek zijn, en je krijgt er helderheid, openhartigheid en daadkracht voor terug.
Meetbaar
Een innernemer wil niet zomaar iets – hij wil alles. Hij wil zich net zomin verliezen in materiële en praktische zaken als in emotionele, fijnstoffelijke overpeinzingen; hij wil beide verbinden. Hij wil de eenheid herstellen tussen binnen en buiten, het praktische en het ongrijpbare, werk en leven. Dat betekent dat z’n werk iets moet opleveren. De energie die je investeert in je werk – of dat nu als moeder, consultant of kapper is – mag terugbetaald worden. Dat terugbetalen gaat voor een deel via voldoening, dankbaarheid en zingeving. Maar ook via harde knaken, doekoe, oftewel geld.
Want een innernemer is niet vies van geld. Hij weet dat geld een hoge vorm van energie is, een bemiddelaar tussen het materiële en het niet-materiële. Tussen ideeën, idealen en tastbare werkelijkheid. Het is een neutrale energie, die de innernemer uitgeeft aan producten en diensten die in lijn zijn met z’n diepste overtuigingen. Daarmee bouwt hij actief aan een nieuwe wereld. Rijkdom is een veelzijdig verschijnsel voor de innernemer, één waar hij niet flauw over doet. Er moet brood op de plank komen en liefde door het hart stromen.
Hoe sta je ervoor?
Heeft wat je doet een meetbaar effect? Op je kinderen, klanten, team, tuin – en op jezelf om niet te vergeten? Komt er voor je gevoel meer of minder energie terug dan je geeft? En in welke vorm komt dat terug? In geld, erkenning, voldoening? Is er een juiste balans daartussen, want van alleen geld óf voldoening kun je niet leven. Als er onvoldoende balans is tussen basisvoorzieningen en innerlijke rijkdom, stel jezelf dan de vraag hoe je die balans kunt herstellen. Lukt dat door meer geld te verdienen? Of, als dit niet kan of niet de oplossing is, door meer voldoening, meer aanwezigheid te ontwikkelen in wat je doet? Of een combinatie daarvan? Sta open voor verschillende ruilmiddelen, verschillende vormen van rijkdom. Wacht niet altijd tot de situatie om je heen verandert, maar verander desnoods zelf. Herstel de balans.
Acceptabel
De innernemer verlangt ernaar zijn werk en leven, zijn hart en hoofd, zijn eigenbelang en dat van anderen zo veel mogelijk op één lijn te brengen. De vraag of z’n werk acceptabel is, is een constante check of dit lukt. Gebruikt het schoonmaakbedrijf waarvoor je werkt schadelijke chemicaliën? De innernemer zal proberen over te stappen op milieuvriendelijke middelen. In een organisatie waar de werksfeer jaloezie en hebzucht in de hand werkt, zal een innernemer het tegendeel belichamen en daarmee een levend alternatief bieden aan anderen.
Als het niet lukt een onderneming van binnenuit aan te pakken, dan kan een innernemer ervoor kiezen van baan te veranderen. Want het is lastig voor hem om willens en wetens voor een bedrijf te werken dat producten of diensten levert die belastend of bedrieglijk zijn voor mens, dier en natuur. Natuurlijk is het niet altijd haalbaar of verstandig om van baan te veranderen, zeker niet in tijden van economische crisis. Maar het begint bij de wens van de innernemer om bij te dragen aan het welzijn van zo veel mogelijk betrokken partijen. Die wens kan leiden tot het overstappen op biologische koffie in de kantine tot het oprichten van een mindful kinderdagverblijf. De mogelijkheden zijn talloos, de intentie hetzelfde.
Hoe sta je ervoor?
Een goede manier om te checken of je werk acceptabel is naar jouw maatstaven, is het beantwoorden van de volgende vragen:is wat ik/de organisatie waarin ik werk doe(t) waar? Lever ik wat ik zeg dat ik doe? Doet mijn organisatie wat ze belooft?
Is hoe ik/mijn organisatie het werk doe(t) vriendelijk? Ben ik vriendelijk, open, hartelijk in mijn contact met anderen? Geeft mijn organisatie oprecht om de werknemers en klanten? Kan ik in mijn werk vriendelijk zijn naar mezelf?
Is wat ik/mijn organisatie doe(t) nodig? Vervuilt of verwart mijn organisatie de wereld met onnodige producten of diensten? Hoeveel van mijn werkzaamheden zijn echt nodig? Draagt wat ik doe bij aan het welzijn – dat van anderen en mezelf?
De check van waar-vriendelijk-nodig kun je niet alleen voor het bedrijf, het gezin of het team als geheel doen, maar ook bij elke handeling of keuze waarvoor je staat.
Realistisch
Realisme is een kerneigenschap van de innernemer. Het wordt weleens verward met cynisme en schaarstedenken, maar daar is de innernemer wars van. Realistisch zijn betekent voor hem in lijn zijn met de werkelijkheid. Daarmee is het de diepste vorm van spiritualiteit. De werkelijkheid kenmerkt zich door twee basiskenmerken: alles is met elkaar verbonden en alles is tijdelijk. Doordat de innernemer realistisch is, zal hij z’n werk in overeenstemming willen brengen met deze uitgangspunten.
De vraag ‘hoe kan ik mijn werk op één lijn brengen met wat ik het belangrijkst vind?’ is dan ook realistischer dan het zoeken naar je droombaan, of het volgen van je passie. Welke auto je rijdt, wie je op LinkedIn aanbeveelt of hoe vaak je op vakantie kunt, is belangrijk, maar niet het meest wezenlijke. De innernemer is superrealistisch doordat hij weet dat het enige waar hij écht invloed op heeft, zijn eigen geest en hart zijn. Zijn mentaliteit. En dat besef is niet alleen professioneel, haalbaar en duurzaam, het is ook nog eens de sleutel naar het diepste geluk.
Hoe sta je ervoor?
Wees realistisch: wat is nu werkelijk het meest belangrijk voor je? Waar wil je aan het einde van je leven je succes aan afmeten: hoe goed je in yoga was of de mate waarin je kon liefhebben? Hoe vaak je promotie hebt gekregen of hoeveel je hebt kunnen waarderen? Wat je hebt verworven of wat je hebt vergeven? Hoeveel geld je verdiende of hoeveel je genoot van je kinderen? Je hoeft gelukkig niet te wachten tot het einde van je leven om realistisch te zijn. Je kunt jezelf dagelijks een reality check geven en dat het uitgangspunt van je levenswerk maken.
Tijdgebonden
De innernemer weet dat het leven aan tijd gebonden is. Dat hij zelf – en alles wat hem dierbaar is – er niet eeuwig zal zijn. Daarom heeft hij een intieme relatie met tijd. Praktisch betekent dit dat hij z’n tijd niet wil verspillen aan zaken die er niet toe doen. De huidige technologische revolutie en alles wat daaruit voortvloeit, is voor de innernemer dan ook een mogelijkheid.
Sociale media, e-mail en een afnemende concentratiespanne dwingen ons – of we het nu leuk vinden of niet – om kernachtiger te worden. En dat is koren op de molen van de innernemer: hij beukt dwars door de afleidingen van de technologische vloedgolf heen en surft erop. Hij gebruikt het als mogelijkheid om zich sneller, directer, grootschaliger en hartelijker te verbinden – met zichzelf en anderen. De innernemer laat de technologie voor zich werken in plaats van zich te laten meeslepen. Hij is dan ook niet bang om de smartphone en tablet af en toe flink aan de wilgen te hangen.
Hoe sta je ervoor?
Hoe ‘win’ je tijd? Waar blijf je onnodig hangen: in cyberspace of in real life? Welke techniek of tools kun je gebruiken om sommige dingen sneller te doen, zodat je andere dingen langzamer kunt doen? Begin je je werkdag met het openen van je e-mail inbox en blijf je daar vervolgens in hangen? Draai het dan eens om; begin met wat je zeker wilt doen en doe daarna pas je mail. Probeer je communicatie kort en vriendelijk te houden. Een Zoom-gesprek in plaats van een ellenlange mail spaart tijd en voorkomt mogelijke verwarring. Omarm alle technologieën maar onthoud waar goede techniek voor is bedoeld – denk aan een wasmachine: om meer tijd te hebben voor wat je het liefst doet.
Meer lezen over werkgeluk?
Zit jij op je plek op je werk? Test het hier.
