‘Als dat jouw waarheid is, dan is het zo’

Ze klinken zo mooi en verlicht, die spirituele oneliners. Maar wat zeggen we eigenlijk? En is het waar? Susan Smit toetst, keurt, wikt en weegt.

Deze week onderzoekt ze de woorden: ‘Als dat jouw waarheid is, dan is het zo.’

Ik hoorde het op een terras. Aan het tafeltje naast me zei de ene vrouw tegen de andere: ‘Als dat jouw waarheid is, dan is het zo.’ Ze zei het vriendelijk. Berustend. Afrondend. En inderdaad kwam het gesprek vlotjes op een ander thema. Haar woorden bleven bij me haken. Kan dat zomaar? Dat je verklaart dat iets gewoon maar zo is omdat iemand vindt dat het zo is? Of is het gewoon een als spirituele wijsheid vermomde manier om te zeggen: ‘Prima meid, denk dat gerust, maar ik denk er het mijne van en ik heb geen zin om met je in discussie te gaan?’

Volgens de heersende mode heeft iedereen recht op een eigen waarheid. Voor een deel is dat waar: niemand ervaart dezelfde situatie hetzelfde. Maar hé, niet alles is toch een Waarheid waar niet aan getornd kan worden? Mensen maken zichzelf de gekste dingen wijs om de gekste redenen. Meestal hangt het vast aan een enkele gedachtekronkel, overtuiging, idée fixe. Op het moment dat we onze denkbeelden niet meer toetsen zit iedereen op een eigen eilandje met een eigen waarheid heel overtuigd te wezen van zijn eigen gelijk.

Zeggen ‘dat is mijn waarheid’ betekent: ‘Ik klamp me vast aan deze theorie, knappe kerel die mij er nog van af krijgt.’ Het betekent dat je er geen ander licht op geworpen wilt hebben, geen interesse hebt in andere mogelijkheden en je afsluit voor elke vorm van twijfel, wat altijd een slecht idee is want twijfel is het begin van alle kennis. Je sluit je op in je eigen illusies en projecties. Daarin zit geen glorie, inzicht en ontwikkeling; het is niets meer dan een halsstarrige weigering te groeien. En dat, beste mensen, is dan weer hoogst onspiritueel.