Ze klinken zo mooi en verlicht, die spirituele oneliners. Maar wat zeggen we eigenlijk? En is het waar? Susan Smit toetst, keurt, wikt en weegt.
Deze week onderzoekt ze de woorden: ‘In balans zijn.’
‘In balans zijn’ zou zo’n beetje de meest verlichte toestand zijn die een mens kan bereiken. Je hoort het overal om je heen, meestal samen met producten en diensten die je ‘in balans brengen’, van zakjes thee, yoga, geurkaarsen en massages tot supermarkthandzeep. Met dat begerenswaardige evenwicht wordt rust en sereniteit bedoeld, een voortdurend vervuld-zijn van tevredenheid en gezondheid. Komt er een kwaal of een verdrietje om de hoek dan is, hopla en foei, de balans verstoord en stort alles in elkaar.
Daar gaat het mis. Het beschouwen van evenwicht als een constante staat van vredig geluk, bedoel ik, zonder melancholie, hysterie, ziekte en ander gedoe. Wijs mij iemand aan die voortdurend, de hele tijd, 24/7, in balans is. En als die persoon er al zou zijn dan wil je daar toch niet mee op vakantie? Het is de dood in de pot. Stilstand. En retensaai bovendien. Volgens mij is het ook bepaald niet de natuurlijke staat van de mens. Wij zijn niet bedoeld om een rimpelloos meer te zijn, wij moeten kringen maken, op golfjes drijven en heuse vloedgolven doorstaan. En dan weer heel even glad als een spiegel zijn.
Een evenwichtskunstenaar, zo’n type dat met een stok op een koord loopt, is niet in balans, hij houdt zichzelf in balans. En hoe doet hij dat? Door afwisselend naar de ene en de andere kant over te hellen. Niet te ver, niet steeds naar dezelfde kant en steeds weer terug naar het midden: het rustpunt, de kern die we altijd terug kunnen vinden als we maar stil zijn. Zo blijft hij in evenwicht op het touw.
‘In balans zijn’ bestaat niet – of slechts heel kortstondig. Jezelf in balans houden wel.
