Zo maak je van stress een positieve kracht

Stress wordt vaak gezien als iets negatiefs. Logisch: angst, nervositeit en een opgejaagd gevoel zijn niet de fijnste sensaties in het leven. Maar wist je dat er ook een positieve vorm van stress bestaat? Het heet ‘eustress’ en het kan je gestreste momenten in een heel ander daglicht stellen.

Ken je dat gevoel van spanning voor een wedstrijd, een belangrijke presentatie of een eerste date? Op zulke momenten kun je eustress ervaren: een positieve vorm van onrust die ervoor zorgt dat je extra alert bent, dat je op je best gaat presteren.

Denk maar eens aan een topsporter. Enkele minuten voor de start van de wedstrijd ervaart de atleet flinke spanning, die hij of zij vervolgens kan omzetten in iets positiefs: presteren op zijn best. De positieve stress is nodig om tot een bijzondere prestatie te komen.

In het ‘gewone leven’ is het eigenlijk niet anders. De grote vraag is alleen: hoe ga je ermee om? Hoe zet je negatieve stress om in eustress? Hoe word je die topsporter die dankzij zijn enorme pieken van onrust de wedstrijd wint?

Eustress is van korte duur

Laten we voorop stellen dat langdurige stress nooit goed voor je is. De topsporter die vlak voor de wedstrijd enorme stress ervaart – ook al is deze stress voor hem of haar positief – neemt op dagen waarop er niet gepresteerd hoeft te worden niet voor niets heel veel rust. Positieve stress is dus maar van korte duur: alleen op de momenten dat je lichaam en geest klaar moeten staan voor actie heb je die nervositeit nodig.

‘Eu’ is Grieks voor ‘goed’, je vindt het ook terug in woorden als euforie en eufemisme. Wanneer je lichaam geen eustress meer nodig heeft, maar je voelt je nog wel gestrest, dan verdwijnt dus het positieve eraan. Eustress wordt stress en dat kan resulteren in angst, nervositeit of een opgejaagd gevoel.

Van angst naar energie

Daarom is het belangrijk om te herkennen op welke momenten jouw stress nuttig is en het je dus kan helpen in plaats van in de weg te zitten. Carrière- en lifecoach Allison Task helpt cliënten bij het omzetten van stress in positieve acties. Haar stappenplan helpt je bewuster om te gaan met stress zodat je het kunt gebruiken om het beste uit jezelf te halen.

1. Voel je stress opkomen? Identificeer dan je gevoelens. Geef je emoties een naam.
2. Ga na waar deze gevoelens vandaan komen. Waardoor voel je je zo? Wat is de oorzaak van deze spanning?
3. Probeer je vervolgens in te denken hoe je je zou kunnen voelen als je deze stress niet had. Een voorbeeld: “Als ik me niet zoveel zorgen zou maken om geld, zou ik me gemotiveerd kunnen voelen om een nieuwe baan te vinden. Deze energie zou me in staat stellen om te gaan netwerken, te solliciteren en andere mensen te ontmoeten, in plaats van me angstig te voelen.”
4. Je bent je nu bewust van het feit dat je spanning en de daarmee gepaarde angstgevoelens een negatieve invloed hebben op jou. Bedenk eens hoe het zou zijn als je deze gevoelens ombuigt naar iets positiefs. Bijvoorbeeld: “Ik ben ontzettend nerveus voor deze presentatie. Als ik deze nervositeit anders zou kunnen inzetten zou ik er juist zin in kunnen hebben, dan zou ik me gedreven kunnen voelen om te gaan knallen.”
5. De laatste stap is het veranderen van je perspectief. Hoe zou je reageren als jij je eigen beste vriend was? Stel dat je je gestrest voelt en je zorgen maakt omdat je voor een belangrijke keuze staat in je carrière. Wanneer je beste vriend zich zo zou voelen, wat zou je dan doen om de situatie in een positiever daglicht te stellen (zoals je bij tip 3 en tip 4 hebt gedaan)? Je zal beseffen dat je voor jezelf vele malen harder bent dan voor je beste vriend.

Deze andere kijk op stress helpt je niet alleen om beter te presteren wanneer je het nodig hebt, maar laat je ook inzien dat stress die je niet positief kunt inzetten eigenlijk volstrekt nutteloos is. Ervaar je vaak onrust, dan kan dat inzicht je helpen om wat meer los te laten.

Beeld: fotografie door Ernie Enkelaar, styling door Cyn Ferdinandus

Meer lezen over persoonlijke ontwikkeling?

Bepaal je levenspad door te veranderen hoe je denkt.