Ze klinken zo mooi en verlicht, die spirituele oneliners. Maar wat zeggen we eigenlijk? En is het waar? Susan Smit toetst, keurt, wikt en weegt.
‘Wat je stoort aan een ander, leeft in jou.’
Deze spirituele variant van ‘wat je zegt ben je zelf’ is soms gewoon waar. Wat je bij iemand anders irritant vindt, is een reflectie van iets in jou. Wat bij jezelf al lastig genoeg is, is bij een ander namelijk niet te harden. Je kent het, je vecht ertegen en de ander lijkt die moeite niet eens te nemen. Komt voor. Klopt. Maar het meewarig glimlachen omdat elke ergernis voort zou komen uit herkenning, is onwaar en bovenal bloedirritant.
Je kunt je namelijk ook heel hard storen aan iets wat volkomen buiten jouw persoonlijkheid en voorstellingsvermogen ligt. Het ontrieft je juist vanwege je onbegrip. En dan zijn er nog de dingen waar je je volkomen legitiem aan kunt ergeren omdat elk mens die moet hebben afgeleerd. Je herkent het misschien, ja, maar dan wel uit je eigen peutertijd.
Als je nooit meer iets op iemand mag aanmerken zonder dat je de verdenking op je laadt dat jij er zelf ook aan lijdt – en waarschijnlijk zelfs aan een ergere variant – dan staat de hele boel stil. Geen confronterende vragen, geen tot nadenken stemmende reacties, geen opbouwende kritiek meer. Iedereen kan zich ongehinderd schofterig of kinderachtig gedragen, want de anderen zijn druk bezig hun ergernis in te slikken en reflecteren.
Het enige dat iets over jou zegt, is de manier waarop je je ergernis uit. Doe je dat zonder een greintje inlevingsvermogen en fatsoen, dan is het medicijn erger dan de kwaal en wordt het inderdaad tijd voor een hele grote spiegel.
