Sommige vrouwen wisten het al toen ze nog achter de poppenwagen liepen: ooit wil ik moeder worden. Maar er zijn ook vrouwen voor wie dat helemaal niet zo duidelijk is. Wel of geen kind?
Als je ergens heel erg over twijfelt, kun je antwoorden gaan zoeken in de wereld om je heen. Bijvoorbeeld in een paar muntjes. Je stelt een vraag, en gooit de munten op. Twee- of driemaal kop is ja, twee of driemaal munt is nee. De hoofdpersoon in het boek Moederschap van Sheila Heti, doet het eindeloos. Ze is zevenendertig, en al jaren vraagt ze zich af: wil ik kinderen of niet?
Tijdens het lezen van het boek bekruipt je soms het gevoel dat ze het eigenlijk al wel weet. Als meisje en puber leek het haar vreselijk om kinderen te krijgen, ze heeft geen geweldige band met haar moeder, en als een vriendin haar aanraadt om een dagje ‘mee te lopen’ in haar gezin, ergert ze zich aan de kinderen en wil ze alleen maar naar huis. ‘Als niemand me iets over de wereld had verteld, zou ik vriendjes hebben uitgevonden. Ik zou seks hebben uitgevonden, vriendschappen, kunst. Kinderen grootbrengen zou ik niet hebben uitgevonden.’
Eindeloos veel vragen
En toch stelt ze zich een heleboel vragen waar veel vrouwen die in de dertig zijn niet omheen kunnen. Overweeg je een kind te krijgen omdat je dat zelf graag wilt, omdat het bij je past? Of speelt het feit dat al je vriendinnen al moeder zijn ook mee, en je gevoel dat het zo ‘hoort’? Kun je volmaakt gelukkig zijn zónder kinderen? Met andere woorden: wie ben ik als ik geen moeder ben?
Die laatste vraag komt ook naar voren in het boek En, waar blijven de kinderen? van Yvonne Prins, een ‘survivalgids voor als je een kind wilt, maar (nog) niet hebt’. Ook al leven we in 2018, staat het iedere vrouw volledig vrij om geen kinderen te krijgen en zou dat heel gewoon moeten zijn (lees dit stuk van Nynke van Spiegel in Vrij Nederland maar eens), vrouwen zonder kind zijn nog steeds ver in de minderheid. Dat kan je het gevoel geven dat er iets mis met je is. Je bent kinderloos: er ontbreekt iets. Plak dat label niet op jezelf, schrijft Yvonne Prins. ‘Je definieert jezelf in termen van iets dat maar een onderdeel van je is, en dan ook nog een onderdeel waar je niet blij mee bent.’
Moederschap zonder kinderen
Sommige vrouwen hebben het gevoel dat ze minder vrouw zijn als ze geen kinderen krijgen. Of ze vinden, als het niet lukt, dat hun lichaam hen in de steek laat. Maak eens een lijstje van alle dingen die ‘vrouw zijn’ voor jou betekent, adviseert Prins. Of een lijstje van alle dingen die een lichaam moet kunnen. Op die lijstjes staat waarschijnlijk veel meer dan alleen kinderen krijgen. Bovendien kun je het moederschap ook anders bekijken, schrijft ze. Het is meer dan kinderen krijgen. ‘Moeder zijn kan staan voor warmte, liefde, het vermogen om een ander te geven, voor een ander verantwoordelijk te willen zijn.’ Ook al heb je (nog) geen kinderen, ‘Waarschijnlijk heb je (…) heel veel in je dat een goede moeder definieert.’
Meer lezen?
Moederschap. Sheila Heti, uitgeverij Signatuur (2018). En, waar blijven de kinderen? Yvonne Prins, uitgeverij Spectrum (2012). Als je geen kinderen wilt: 8 dingen die je dan net iets te vaak hoort.
