‘Je moet in het nu leven’ is een beetje een modekreet geworden. Bijna een cliché, terwijl er een enorme wijsheid onder zit. De bron is het boek ‘De kracht van het NU’ van Eckhart Tolle. Dit boek verscheen voor het eerst in 1997, maar nog steeds ligt het op heel veel nachtkastjes, wordt het uitgeleend en cadeau gegeven. Wat is er zo uniek aan Tolle’s boodschap?
Hoe zat het ook alweer met dat nu?
Volgens Tolle is het huidige moment een poort naar verlichting; een hogere staat van aanwezigheid waar al je zorgen, angsten en emotionele pijn verdwijnen. ‘We lijden, zegt hij, omdat we ons identificeren met tijd. Er is nooit een moment dat je leven niet nu is,’ schrijft hij in zijn boek. ‘Besef dat het huidige moment alles is dat je ooit zult hebben. Maak van het Nu het belangrijkste aandachtspunt van je leven.’
Door in het nu te leven raak je bevrijd van je denken, dat je voortdurend bestookt met negatieve gedachten, zorgen en angsten. Doordat we ons zo identificeren met onze gedachten en emoties, missen we het leven zoals het zich nu aan ons voordoet. ‘Verlichting is niet alleen het einde van het lijden,’ zegt Tolle, ‘het is ook het einde van de afschuwelijke verslaving aan onophoudelijk denken. En dat werkt bevrijdend.’
Modewoord
De Kracht van het Nu heeft miljoenen mensen geïnspireerd. Veel yogadocentopleidingen gebruiken het boek als standaardwerk. “Tolle’s kracht is dat hij wollige materie heel concreet en behapbaar weet te maken,” zegt Sijbrand Maal, mede-eigenaar en yogadocent van De Nieuwe Yogaschool in Amsterdam. “Het is een relatief makkelijk te lezen boek dat toch diep gaat. Zelfs mensen die in eerste instantie sceptisch zijn en spiritualiteit zweverig vinden, worden erdoor geraakt.”
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Hij merkt wel dat het een beetje een modekreet is geworden. “Zelfs in televisiereclames wordt geroepen dat we in het nu moeten leven. Op zich is dat heel positief, omdat mensen erover gaan nadenken. Maar het gevaar is ook dat het een soort cliché wordt, zonder dat je het echt probeert te ontdekken. Dan mis je de enorme wijsheid die eronder zit.”
Meditatiekussen
Trainer en life coach Evert van de Ven herkent dat. De Nederlander geeft al meer dan vijftien jaar door heel Europa lezingen, workshops en retraites op basis van Tolle’s filosofie. Veel mensen beginnen gemotiveerd aan De Kracht van het Nu, zegt hij, maar leggen het na een tijdje toch weer weg.
Volgens Van de Ven staat onze neiging om ons leven zo strak mogelijk in te plannen de diepere ervaring van het nu in de weg. “We wíllen wel in het nu zijn, maar dan graag op woensdagavond om half acht in het yogacentrum of ’s ochtends op ons meditatiekussen. Maar je moet het niet alleen dan doen, maar ook nu. Echt nú, als essentieel onderdeel van het dagelijks leven. Er zijn maar weinig mensen die het op die manier toepassen.
Oude wijsheid in een nieuw jasje
Nieuw is Tolle’s boodschap niet. Veel van wat hij zegt, kun je in andere bewoordingen terugvinden in grote religies en wijsheidtradities zoals christendom, boeddhisme en hindoeïsme. Het verfrissende is dat Tolle die oude wijsheid in een nieuw jasje steekt en begrijpelijk maakt voor de 21ste eeuwer. Hij citeert regelmatig uitspraken van Jezus, die hij dan ‘vertaalt’ naar een inzicht om meer in het nu te leven. Als Jezus het heeft over de bloemen in het veld die zich geen zorgen maken over de dag van morgen, ziet Tolle daarin een metafoor om je over te geven aan het nu.
Ruimte om naar jezelf te kijken
Tolle’s leer lijkt veel op mindfulness, ook een techniek om met je volle aandacht in het huidige moment te leven. Grappig genoeg zijn beide methoden ongeveer op hetzelfde moment aan het einde van de jaren zeventig ontstaan, toen Tolle zijn bekende verlichtingsmoment kreeg. Al duurde het bij hem nog ruim twintig jaar voordat zijn inzichten via zijn boek doorbraken bij het grote publiek.
Van de Ven noemt mindfulness ‘een soort Eckhart Tolle light’. Mindfulness kun je prima integreren in het leven zoals je dat al leidt, zegt hij. “Maar bij Tolle gaat het over de transformatie van je bewustzijn. Als je dit nieuwe bewustzijn echt wilt leven, moet je het oude bewustzijn loslaten.”
Maar ook als je niet voor die volledige transformatie gaat, is Tolle’s boek nog steeds waardevol. “Ook al lees je maar één zin van Tolle, dan doet dat iets met je,” zegt Sijbrand Maal. “Bij sommige mensen resoneert dit boek maar een beetje. Dan hoor je ze zeggen, ‘ik schoot even in mijn ego’ of ‘ik ben overvallen door mijn pijnlichaam’. Daar blijf het dan zo ongeveer bij. Maar ook bij die mensen is wat ruimte ontstaan om naar zichzelf te kijken. En dat alleen al is toch winst.”
Eigenlijk is het helemaal niet zo moeilijk om Tolle’s boodschap in de praktijk te brengen, zegt Evert van de Ven. Op een gegeven moment wordt het terugkeren naar het nu een soort tweede natuur. “Mediteren is daarbij een prettige noodzaak, maar ook in de natuur zijn is een geweldige brug naar het nu. Elke keer als ik afdwaal, probeer ik weer terug te keren. Als je het eenmaal snapt en ervaart, is het eigenlijk heel simpel.”
Oefening: Meditatie op je innerlijke lichaam
Volgens Tolle is de beste manier om in het nu te komen je heel bewust te worden van je lichaam. Je lichaam verbindt je altijd met dit moment, dus hoe duidelijker je je lichaam voelt, des te sterker je aanwezigheid in het nu. De volgende meditatie helpt je hierbij.
Ga op een stoel zitten en houd je rug rechtop. Doe je ogen dicht en haal een paar keer diep adem. Wees je bewust hoe je buik met elke inademing uitzet en met elke uitademing weer inkrimpt. Probeer dan het energieveld van je lichaam te voelen – Tolle noemt dit het ‘innerlijke lichaam’. Dit kun je doen door je in te beelden dat je omgeven wordt door licht. Stel je voor dat je dat licht inademt en hoe het je hele lichaam licht en lichtgevend maakt. Voel de energie van je lichaam en probeer heel aanwezig te blijven bij dat gevoel. Doe dit een minuut of tien.
Tekst: Hidde Tangermaan (redactioneel aangepast)
