Zorgen, regelen, redderen, opvoeden. Je zou door al die praktische zaken bijna vergeten waar het bij het ouderschap écht om draait: de relatie met je kind, zegt de Britse psychotherapeute Philippa Perry.
Haar advies om een liefdevolle relatie op te bouwen: durf eerlijk te zijn. Tegenover je kind, maar ook tegenover jezelf.
Philippa Perry is een Britse psychotherapeute en de titel van haar nieuwe boek is ‘Het boek waarvan je wilde dat je ouders het hadden gelezen (en je kinderen blij zijn dat jij het doet)’.
In het opvoedboek gaat het niet over praktische zaken (zoals hoe je je kind zindelijk krijgt), maar over hoe je een relatie opbouwt met je kind. Uitgangspunt: je kind is geen project dat je zo goed mogelijk moet afronden, maar een mens met wie je de rest van je leven een vriendschappelijke en liefdevolle relatie zult hebben.
Logisch!
Dat klinkt volkomen logisch, maar aandacht voor die relatie is juist iets dat in de dagelijkse hectiek vaak ongemerkt bij inschiet. Je bent allang blij als de to-do-lijst een beetje is weggewerkt. En als je druk bent, slecht geslapen hebt of gewoon je dag niet hebt, val je in het contact met je kind bijvoorbeeld al snel terug op de dingen die je onbewust van je eigen ouders hebt opgepikt. Of dat goed werkt, is dan weer afhankelijk van de band die je zelf met je ouders had vroeger.
De belangrijke vraag die Perry in dit boek wil beantwoorden, is dus ‘Hoe bouw je een vriendschappelijke en liefdevolle relatie op met je kind?’
Misschien wel de belangrijkste knop die je om kunt zetten: durf eerlijk te zijn.
Eerlijk zijn doe je zo
Herkenbaar voorbeeld: je bent in de speeltuin en je kind wil blijven spelen, maar jij wilt naar huis. Dat wordt al snel: ‘Je hebt nu genoeg gespeeld, we gaan over vijf minuten weg!’ Maar je kind heeft helemaal niet genoeg gespeeld, ook niet over vijf minuten, dus dat wordt een conflict.
Philippa Perry pleit voor eerlijkheid. Zeg dan gewoon: ‘Ik heb het koud en ik verveel me, dus over vijf minuten gaan we naar huis.’
Dat klinkt misschien onvriendelijk, maar het is eerlijk én duidelijk en, verrassing: ook kleine kinderen snappen het prima.
Emoties benoemen
Eerlijk zijn helpt conflicten vermijden, maar het is om nóg een reden belangrijk: het helpt je kind om emotionele intelligentie te ontwikkelen. Emotionele intelligentie houdt in: opmerken wat je voelt, bedenken wat je nodig hebt en dat dan aan anderen kunnen vertellen. ‘Sorry dat ik ongeduldig ben, maar ik ben prikkelbaar omdat ik slecht heb geslapen en ik wil heel graag een knuffel.’ Een kleuter snapt dat, en kan na een tijdje misschien zelf óók wat beter aangeven wat er loos is, in plaats van in een driftbui te blijven hangen.
Neem je gevoelens serieus
Als je een kind krijgt, speelt onbewust op de achtergrond de relatie mee die je zelf met je ouders had. Je hoort jezelf soms precies de dingen zeggen die je moeder of je vader vroeger zei.
Dat is volkomen begrijpelijk, maar ook hier is het handig als je er eerlijk over kunt zijn, tegenover je kind én jezelf.
Ander voorbeeld uit Philippa’s praktijk: een moeder, Tay, reageert boos als haar dochter Emily niet uit het klimrek durft. ‘Je komt nú naar beneden!’ De moeder Tay, heeft er spijt van en helpt haar dochter Emily een week later wél uit het klimrek. ‘Maar waarom hielp je me vorige keer niet?’
Tay legt uit dat ze vroeger van háár moeder altijd zó voorzichtig moest doen dat ze helemaal geen zelfvertrouwen had. ‘Ik was boos en reageerde het af op jou en dat was niet eerlijk.’
‘Waar komt het door, dat ik zo reageer?’
De les van Perry: als je boos wordt (of een andere heftige reactie hebt) om iets dat je kind doet, kun je daarin een waarschuwing zien – niet dat je kind iets verkeerd heeft gedaan, maar dat het iets in jou heeft losgemaakt. De vraag om jezelf dan te stellen is ‘Waar komt het nou door, dat ik zo reageer?’ Dat soort pijnpunten herkennen, onderzoeken waar het van komt en er eerlijk over zijn, is voor jezelf vaak ook een opluchting.
Liefdevol en vriendschappelijk
Dit is een monter boek dat echt fijn is om te lezen, want door al die herkenbare voorbeelden heen is de boodschap geruststellend: we maken allemaal fouten, geeft niks, als je het kunt uitleggen en sorry zeggen waar nodig, helpt het enorm. En dat kun je leren. Het is nooit te laat om die liefdevolle relatie met je kind wat aandacht te geven.
Dat je tijdens het lezen na gaat denken over je eigen kindertijd, maar nu uit het perspectief van een volwassene, is trouwens ook verhelderend. Je zou inderdaad wel willen dat je ouders dit boek hadden gelezen, vroeger. Maar hey, zij deden ook maar hun best, en het is nooit te laat: je kinderen zijn in elk geval blij dat jíj het doet.
Meer Happinez?
- Susan Smit over regeltjes en uitzonderingen
- Een nieuwe visie op het ouderschap: niet geweldig, wel goed genoeg
- Wifi uit, natuur aan: deze drie natuurervaringen wil je je kind zeker meegeven
