Schrijfster Jane Austen was volgens moderne schrijverscollega John Green de scherpe en sarcastische vriendin waarmee iedereen wel bevriend zou willen zijn, al was het alleen al om haar wijze inzichten.
Duik maar eens in haar meesterwerk Pride & Prejudice en je zult zien: Jane Austens levenslessen op het gebied van daten, liefde, familie en dicht bij jezelf blijven zijn relevanter dan ooit.
Daarom: de vijf mooiste lessen uit Pride & Prejudice.
Big reputations (kloppen niet altijd)
Jane Austen wist onze sociale dynamiek meesterlijk te schetsen. Zo is iedereen in Pride & Prejudice er als de kippen bij voor de laatste roddels. Want ook al pretendeert niemand geïnteresseerd te zijn: nog voor Mr. Bingley, Mr. Darcy en Mr. Wickham zijn verschenen, zijn hun inkomens al in kaart gebracht en snellen hun reputaties hen vooruit.
Online training Tantra & seksuele energie
-
Voel je lichter, vrijer én levenslustiger
-
Meer uit je hoofd zijn en meer in contact met je lichaam
-
Meer dan 5.925 trainees gingen je voor
Zo staat Mr. Darcy na het eerste bal te boek als trots en hooghartig – en bovendien: onmogelijk ongezellig, want dansen zat er ook niet bij. Hij staat al snel in schril contrast met de charmante Mr. Wickam, die publiekelijk de show steelt met zijn charmante ongedwongenheid en Elizabeth om zijn vingers windt met droevige jeugdverhalen.
De heren laten echter hun ware gezicht zien als de familie Bennet in een moeilijke situatie terecht komt: Mr. Wickham blijkt ‘de meest waardeloze jongeman van Groot-Brittannië’ (een gokverslaafde nietsnut die aan de lopende band vrouwenharten breekt) maar Mr. Darcy transformeert van brompot tot redder in nood.
Jane’s levensles? Met woorden kunnen we zoveel knutselen als we willen, maar uit onze acties blijkt wie we werkelijk zijn. Don’t judge a book by its cover, artwork or reviews. Want schijnt bedriegt.
Echte liefde is een spiegelpaleis
Darcy en Elizabeth lijken in veel opzichten op elkaar: ze zijn intelligent, trots en koppig. Darcy is steenrijk en gewend aan geslijm, Elizabeth wordt graag gezien om haar scherpe geest. Bovendien kijken ze beiden door de sociale poppenkast heen. Aanvankelijk botst het flink: Mr. Darcy vindt Elizabeth niet knap genoeg en Elizabeth vindt hem een chagrijnige sok.
Maar Darcy is niet eerder op zijn nummer gezet en wordt stilletjes verliefd op de eigenzinnige Elizabeth die graag leest, rondzwerft en met modderige laarzen op Netherfield verschijnt. Hij verprutst zijn aanzoek alleen door eerlijk te vertellen hoe sociaal onaangepast haar familie is (oeps), waarna Elizabeth hem duidelijk maakt dat hij de laatste man ter wereld is met wie ze óóit wil trouwen.
Nu denk je: dat wordt niks meer. Maar als ze de eerste confrontatie met hun spiegelbeeld weer te boven zijn gekomen, gaan ze zowaar over tot zelfreflectie. Wanneer Lydia wegloopt met Mr. Wickham moet Elizabeth onderkennen dat haar zusjes niet al te strak zijn opgevoed, Mr. Darcy doet ondertussen zijn best om de situatie te redden en de kunst van het chit-chatten onder de knie te krijgen.
Hoewel ze ‘officieel’ een hekel aan elkaar hebben, ontstaat er door hun geruzie juist wezenlijk contact. Hun liefde is niet het resultaat van een bevlieging maar van een beproeving: introspectie, wederzijds gemopper, en de bereidheid om van elkaar te leren. Darcy en Elizabeth waren trots en bevooroordeeld, maar hebben elkaar ten goede veranderd.
Jane Austen illustreerde zo dat liefde niet alleen bestaat uit allesverzengende passie, maar ook een spiegelpaleis is waarin je door elkaars toedoen kunt groeien.
Sociale angst? ‘Say what they may’
De knipoog waarmee Pride & Prejudice is geschreven benadrukt dat we allemaal sociale stuntels zijn die bang zijn om beoordeeld te worden (maar ondertussen rustig over anderen oordelen).
De hypocrisie van de karakters krijgt iets komisch (heel Meryton over de gevallen gladjakker Mr. Wickham: ‘Iedereen beweerde zijn goedhartigheid altijd al te hebben gewantrouwd’) maar daagt ons tegelijkertijd uit om onze tijdloze, universele obsessie met status wat minder serieus te nemen. Wanneer Darcy’s goede vriend Mr Bingley haar zus Jane ten huwelijk vraagt, worden de Bennets uitgeroepen tot ‘de gelukkigste familie van de hele wereld, al waren ze slechts enkele weken eerder, kort na Lydia’s vlucht, uitsluitend nog voor rampspoed voorbestemd’.
Elizabeth realiseert zich dat de publieke opinie zo veranderlijk is als het weer en is dan ook niet onder de indruk van van Lady Catherine’s getier over haar huwelijk met Darcy: say what they may.
Blijf dicht bij jezelf (ook al krijg je nooit meer een huwelijksaanzoek)
Meneer en mevrouw Bennet waren niet zo strikt met hun financiën omdat ze rekenden op de komst van een zoon, maar vijf dochters verder begint hun situatie schrijnend te worden. Longbourn kan niet door de dochters worden geërfd en valt na hun vaders overlijden in de handen van neef Mr. Collins, die voortijdig op de stoep staat om één van de zusjes Bennet te regelen.
Elizabeth weigert om met Mr. Collins te trouwen, maar neemt een groot risico omdat ze ‘waarschijnlijk nooit meer een huwelijksaanzoek krijgt’ (iets waar Mr. Collins haar fijntjes aan herinnert). Hoewel ze weet dat ze deze financiële redding eigenlijk niet af kan slaan, blijft ze ondanks de tirade van haar moeder bij zichzelf: ze vindt Mr. Collins een malloot.
In een wereld die aan elkaar hangt van geveins, kan Elizabeth niets anders dan oprecht zijn. En dat maakt Lizzie Bennet ook zo’n mooi personage: ‘Ik ben slechts vastbesloten om op die wijze te handelen die naar mijn eigen mening tot mijn geluk zal leiden.’
Het resulteert na de nodige obstakels en conflicten in een sprookjesachtig en lichtvoetig einde, waar tegelijkertijd een kern van waarheid in schuilt. Want zal wie geluk nastreeft soms geen risico’s moeten nemen? En zal een onafhankelijke geest niet op weerstand stuiten? Waarschijnlijk wel – maar dat is het waard.
Je kunt nooit genoeg dansende dochters hebben (of zussen)
Als mevrouw Bennet op het bal bij Netherfield beschonken opschept over het toekomstige huwelijk van dochter Jane, Mary haar bezielde maar valse zang laat horen en Lydia en Kitty alleen maar giechelen, kan Elizabeth wel door de grond zakken van schaamte. Haar familie staat altijd klaar om de boel volledig op stelten te zetten. Maar ondanks dat ze haar soms tot waanzin drijven, neemt ze het ook voor haar oddballs op.
De sprankelende vreugde van Pride & Prejudice zit hem niet alleen in de romantiek, maar vooral in het bruisende en drukke leven op Longbourn met de kibbelende, lachende en dansende zussen, die helemaal in hun element zijn als er een bal wordt gehouden. Ze zijn elkaars vertrouwelingen, grootse bron van ergernis en partners-in-crime. Hoewel niemand de slag om financiële en sociale veiligheid van haar familie met zoveel furore heeft geslagen als mevrouw Bennet, pinkt ze een traantje weg als het is gelukt. Geen familie is perfect, maar je kunt nooit genoeg dansende dochters hebben.
