Waarom raakt de één wel verslaafd en de ander niet? En hoe kunnen we verslaving overwinnen? Schrijver Johann Hari deelt zijn visie in een veelbekeken TED-talk.
Waar ik als kind bij het woord ‘verslaving’ vooral aan dakloze junkies dacht, weet ik inmiddels dat het veel complexer ligt. Verslaving is er in vele vormen en maten. Mensen kunnen verslaafd zijn aan Instagram, aan dat ene witte wijntje na een drukke dag, aan drugs, aan gokken, aan kopen. En ook de intensiteit van verslaving kan verschillen. Je hebt functionele verslaafden en verslaafden die hun hele leven in de goot zien belanden. Waarom raakt de één wel verslaafd en de ander niet? En hoe kan iemand zijn/haar leven herpakken na een verslaving? Volgens Johann Hari ligt de oplossing vooral in het sociale vangnet.
Het is alweer drie jaar geleden dat Johann Hari op een TED-conferentie zijn verhaal deelde, maar de video wordt nog steeds flink gedeeld en bekeken. In zijn speech presenteert hij een nieuwe visie op een eeuwenoud probleem. Verslaving is immers al zo oud als de mensheid. Toch is het lastig om erover te praten. Verslaving is complex. En wat voor de één geldt, geldt voor de ander weer niet.
Ratten en soldaten
Toch durft Hari het aan om zijn visie te delen. En zijn verhaal wijkt af van de gebruikelijke verhalen die we horen over verslaving. Volgens Hari heeft verslaving vooral te maken met een gebrek aan verbinding en geluk en niet zozeer met een substantie of handeling zelf. Wanneer mensen een sterk sociaal vangnet hebben en goed mee kunnen komen in de maatschappij zijn ze minder vatbaar voor verslavingen. Als voorbeeld noemt hij de Amerikaanse soldaten die verslaafd raakten aan heroïne om aan de ellende van de vietnamoorlog te ontsnappen. Zodra deze mannen weer thuiskwamen, kon 95 procent van hen gemakkelijk cold turkey stoppen, na maanden van zwaar gebruik. De oorlog was voorbij, de ellende doorstaan en ze keerden weer terug naar hun geliefden.
Online training Tantra & seksuele energie
-
Voel je lichter, vrijer én levenslustiger
-
Meer uit je hoofd zijn en meer in contact met je lichaam
-
Meer dan 5.925 trainees gingen je voor
Ook noemt hij een beroemd experiment met ratten. Er waren ratten die alleen in een kooi werden gestopt met twee waterbronnen, één met drugs en één zonder drugs. Alle eenzame ratten dronken gulzig van het drugs-water en gingen al snel dood aan een overdosis. Andere ratten werden bij elkaar gezet, met lekker eten en veel mogelijkheden om te spelen. Deze ratten lieten het drugs-water voor het grootste deel voor wat het was en kozen voor het gewone water.
Verbinding en liefde
Volgens Hari is het tegenovergestelde van verslaving dan ook niet nuchterheid, maar ‘verbinding’. In plaats van het stigmatiseren en bestraffen van verslaafden pleit hij ervoor om ze te omarmen, vast te houden en lief te hebben. Hari gelooft dat mensen minder geneigd zijn tot verslaving als ze een gebalanceerd en gestructureerd leven leiden, zich veilig voelen en sterke verbindingen hebben met familie en vrienden.
Het is een mooie gedachte. Misschien wel te mooi om waar te zijn. Want het feit blijft dat de meeste mensen op enig punt in hun leven wel een beschadiging oplopen. En iedereen die iemand kent met een verslaving weet dat je iemand met liefde en steun alleen niet kan redden. Die worsteling is pijnlijk en moeilijk. Toch is het goed om bij deze theorie stil te staan, want al werkt het voor één persoon wel – dan is het al de moeite waard.
