Ondanks de mindfulness en selfcare-trends van de afgelopen jaren stijgt het aantal mensen met een burn-out nog steeds gestaag. Het aantal burn-out gerelateerde klachten zijn tijdens de coronacrisis zelfs verdubbeld. Niet heel vreemd natuurlijk, wanneer de muren van je huis soms bijna letterlijk op je af lijken te komen. Maar wat kunnen we hier aan doen?
De groep werkenden met burn-out klachten blijft gestaag groeien. Was dat in 2007 nog elf procent, in 2017 was dat aantal al gegroeid naar ruim zestien procent. Aldus de ‘Arbobalans’, een bundeling van verschillende onderzoeken over werk en arbeidsomstandigheden dat TNO samenstelt. Het onderzoek kwam niet bepaald als een verrassing. De kranten staan al jarenlang vol met alarmerende berichten over het grote aantal mensen met een burn-out. Ook tijdens de pandemie, waar we met zijn allen doorheen gaan, zijn de cijfers onverschrokken hoog.
De tegenstelling
Het blijft een gekke paradox. Aan de ene kant heeft de aandacht voor mindfulness, meditatie en self-care de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen en is vrijwel iedereen zich bewust van het belang van voldoende ontspanning en een gezonde werksfeer. Dat is ook niet zo gek, want de meeste mensen kennen wel iemand in hun omgeving die met burn-out klachten thuis op de bank zit. We kennen de gevaren en proberen er massaal op te letten, maar dat verandert helaas nog niet veel aan de stijgende cijfers. Hoe kan dat?
De oorzaken
Ten eerste zou onze eigen hardleersheid een oorzaak kunnen zijn. Het is mensen eigen om te denken dat zij de uitzondering zijn op de regel. En dus blijven we alsnog met 200 kilometer per uur door het leven vliegen. Net zolang tot we tóch uit de bocht vliegen en ineens beseffen dat een burn-out ook ons kan treffen. Of misschien ligt het eraan dat we een stuk opener zijn geworden over eventuele klachten. Dat zou betekenen dat het aantal burn-outs niet per se gestegen is, maar wél het aantal mensen dat erover durft te praten (met stijgende cijfers als gevolg). Maar de grootste rol in deze kwestie speelt volgens de respondenten de aard van het werk zelf.
Uit recent onderzoek van het CNV blijkt dat veel stress is gerelateerd aan het coronavirus. Uit de ‘Arbobalans’ van TNO blijkt dat ons werk de afgelopen jaren een stuk veeleisender is geworden. Zo schreef De Volkskrant in het verleden al: “In 2017 ervoer ruim 39 procent ‘hoge taakeisen’, 5 procentpunt meer dan in 2007. Nog opvallender: steeds meer mensen zeggen weinig autonomie te hebben in hun werk. Inmiddels ervaart bijna de helft van de werkenden (45,1 procent, een stijging van bijna 7 procentpunt) een gebrek aan autonomie, ze moeten werken volgens de instructies van de baas.”
Terug naar de kern
Hoge taakeisen en weinig autonomie; het zijn de twee grootste boosdoeners in de burn-out-epidemie van de afgelopen jaren. Mensen zijn geen robots. Zodra we de hele dag slechts mogen doen wat de baas ons opdraagt én snel een beetje, worden we ongelukkig. Natuurlijk, werk is werk. Elke baan heeft kanten die minder leuk zijn, of zelfs heel erg stom. Dat hoort erbij. Maar wanneer je merkt dat je structureel chagrijnig, gestrest of wanhopig thuiskomt, is het tijd om aan de bel te trekken. Bijvoorbeeld door aan te kaarten dat de werkdruk te hoog is, of dat je streeft naar een andere invulling van je werk zodat je meer ruimte hebt voor eigen inbreng. Dáár begint het mee. Die basis moet in orde zijn. Anders kunnen we met z’n allen nog zoveel mediteren en ademhalingsoefeningen doen (en daar kunnen we veel van leren), maar zal het slechts symptoombestrijding blijven.
