Hoe werken gevoelens eigenlijk, en wat kunnen we ermee? Zenmonnik Paul Loomans schreef er een boek over.
Goed gevoel is de opvolger van Ik heb de tijd, een handleiding in tijdsurfen, dat bekroond werd als beste spirituele boek van het jaar 2013. Het eerste boek ging over omgaan met tijd, het nieuwe over omgaan met emoties.
Waarom is het nuttig om inzicht te hebben in je emoties?
Emoties kun je zien als een communicatiesysteem dat ons lichaam heeft om informatie te ontvangen en te delen met de wereld om ons heen. We hebben het warm of koud, we boeken een succes of incasseren een misser, we zijn verliefd of ontgoocheld, we zijn moedig of bang, we zijn vervuld of hebben een verlies te verwerken. Het is belangrijk om te begrijpen hoe dat systeem werkt en ook wat er aan de hand is als het niet optimaal werkt.
Je schrijft dat emoties een medicijn zijn. Hoezo dan?
We verwerken door middel van ons emotionele systeem. Natuurlijk vinden we het belangrijk te praten over onze successen en onze tegenslagen. Maar willen we iets onaangenaams verwerken, dan is de hoofdweg ons emotionele systeem. De gedachten zijn onze hulppaden. Erover praten roept opnieuw de emotie op, maar die vervolgens ook toelaten is de weg naar verwerking.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Zijn nare emoties als verdriet en pijn ook een medicijn?
Verdriet en pijn zijn goede voorbeelden van de heilzame werking die een emotie kan hebben. Ze helpen ons om een verlies of een tegenslag te kunnen verwerken. Het zijn echter onaangename gewaarwordingen, en onze ratio heeft de neiging die te willen vermijden of wegdrukken. Maar daarmee houd je de verwerking tegen. De uitdaging is je vertrouwd te kunnen voelen met iets wat onaangenaam aanvoelt.
Als zenmonnik laat je je inspireren door inzichten uit zen. Welke rol spelen gevoelens daarin?
In de zen spelen gevoelens eigenlijk geen rol van belang. Je laat alles voorbij gaan. Gedachtes, wensen, verlangens, afkeer, angsten, pijn. Gevoelens zijn dan niets anders dan gewaarwordingen: je observeert ze, maar gaat niet in ze mee. Er is echter wel een secundair effect. Door alles voorbij te laten gaan, kom je terecht in een dieper liggende laag. Vandaaruit kun je in de bovenliggende lagen van emoties en gedachten duidelijk onderscheiden wat je zelf als illusie creëert en wat echt is. Het heeft mij geholpen om de adviezen bij emoties helder te kunnen formuleren. Een voorbeeld hiervan zijn wat ik de ‘vioolgedachtes’ noem. Ze dramatiseren een gebeurtenis. Je denkt dan: Wat vreselijk dat mij dit moest overkomen. Hoe begrijpelijk dit soort overwegingen ook zijn, ze helpen je niet. Door ze te herkennen, maar niet te voeden, keer je terug tot de eigenlijke emotie.
Wanneer gedachten ons voelen tegenhouden, treedt er een bug op in ons functioneren, schrijf je. Wat bedoel je daarmee?
Op het moment dat je herkent dat het emotionele systeem en het denksysteem elkaar kunnen bijten en verwarren, is het goed te onderzoeken hoe we dit kunnen ombuigen. De bug is verantwoordelijk voor veel van ons lijden, voor veel gevoelens waarin we komen vast te zitten. Voor wanhoop, bijvoorbeeld, en voor weemoed, maar ook voor rancune en depressie.
Het is niet eenvoudig om de bug te repareren. We moeten ons denksysteem weten te overtuigen dat iets onaangenaams heilzaam kan zijn. De update laat je wennen aan onaangename gewaarwordingen en vooral tegelijkertijd ontspannen te blijven.
Wat is het belangrijkste inzicht dat je zelf hebt opgedaan over emoties?
Dat ze veel belangrijker zijn dan we denken. We hebben het rationele zo hoog geplaatst dat we menen dat het tot de oplossing voor alles kan leiden. Maar elementaire zaken zoals het verwerken van verlies – van een geliefde, van een droom, en uiteindelijk van je eigen leven – doe je niet met de ratio, maar met je gevoel.
Meer Happinez?
- Susan Smit over vrouwelijke buikkracht
- Dit is jouw levensmissie volgens je sterrenbeeld
- De dag goed starten? Ontdek deze rituelen
