Sommige mensen zijn ware meesters in het relativeren. Ze stoten keihard hun teen en zeggen meteen: ‘Een been eraf is erger.’ Hun verkering maakt het uit en na een week zeggen ze al: ‘Meer vissen in de zee.’ Hoe doen ze dat toch?
Bij tegenslag weet je vaak best dat wat jou overkomt, niet het allerergste ter wereld is. Maar die wetenschap zorgt er nog niet voor dat je het ook zo vóelt, laat staan dat je je eroverheen kunt zetten. Toch is het mogelijk om te leren makkelijker je schouders op te halen bij vervelende gebeurtenissen, schrijft lichaamstaalexpert en schrijver Frank van Marwijk. In zijn boek ‘Doe niet zo moeilijk – de kunst van het relativeren’ zet hij verschillende technieken op een rij.
Overdrijf het niet
Relativeren is niet hetzelfde als ‘altijd positief zijn’. Sommige dingen zijn gewoon verdrietig, moeilijk, vervelend of beangstigend. ‘Als je in bijzonder moeilijke situaties altijd positief kunt denken, ontken je natuurlijke gevoelens van angst, verdriet en woede.’ Terwijl het effectiever is om die gevoelens er gewoon te laten zijn. ‘Sterker nog: zorg dat je je bewust bent van hoe je voelt. (…) Word je er bewust van waar je het ongemak in je lichaam voelt. Onderzoek waar het zit. Als je dat doet, is de pijn beter te hanteren.’ Bovendien hebben onprettige gevoelens nut. Als we alles wegrelativeren, ontstaat er onverschilligheid, en dat maakt niet gelukkig.
Herken je gedachten
Als er iets rots gebeurt, zijn de meeste mensen geneigd hun nare gevoel te wijten aan de situatie. Iets of iemand doet ons dit aan. Maar uiteindelijk zijn het niet de omstandigheden die ons een vervelend gevoel geven, maar onze gedachten erover (die vaak razendsnel ontstaan). Hoe bewuster je je wordt van die gedachten, hoe makkelijker relativeren wordt. Gedachten zijn namelijk lang niet altijd waar. Je kunt ze toetsen door vragen te stellen als: ‘Wat versta ik eigenlijk onder een ramp? Hoe weet ik dat het zo vreselijk zal zijn?’ of: ‘Zijn er dingen die ik wél goed kan?’ Als je gedachten hebt als ‘dit overkomt mij altijd’ of ‘ik heb nooit eens geluk’, dan kun je dat ‘altijd’ en ‘nooit’ vaak in twijfel trekken.
Neem afstand
Als je midden in een situatie zit, is het lastig je voor te stellen dat het anders is. Dat heeft ook geen zin, lijkt het, want de dingen zijn nu eenmaal zoals ze zijn, toch? Van Marwijk daagt je toch uit om de helikopterview te proberen. Bekijk de situatie alsof je er zelf geen deel van uitmaakt. ‘Het voordeel van deze blik van bovenaf is dat je – ook al is het maar ingebeeld – veel beter het geheel kunt overzien. Je kunt afstand nemen van de urgentie.’ Een beetje zoals het gemakkelijker is een goede vriend te adviseren dan jezelf: naar een ander kijk je met afstand, waardoor je dat paadje door het dichtbegroeide bos wél ziet.
Meer weten?
- Lees Doe niet zo moeilijk – de kunst van het relativeren van Frank van Marwijk
Meer lezen?
Waarom stilte zo weldadig is.
