Veel in het leven kun je sturen, maar soms zit er niets anders op: je zult je erbij neer moeten leggen dat de zaken niet gaan zoals jij wilt. Maar hoe dóe je dat? Hoe vind je die weg naar acceptatie, als je iets niet accepteren wílt?
Soms komen er dingen op je pad waarop je geen invloed hebt, maar waar je niet omheen kunt. Grote dingen, kleinere dingen. Je hunkert naar de liefde of vriendschap van iemand die niet in staat is je die verbinding te geven. Je liefste levenswens zal nooit in vervulling gaan, hoezeer je ook je best doet. Of, heel concreet en praktisch: je kind wordt uitgeloot voor de school van zijn keuze – en ook voor keuze twee, drie en vier.
Gedwongen accepteren
‘Je moet het accepteren’, heet het dan. Maar je wílt dit helemaal niet accepteren. Je kunt die mensen niet loslaten, je liefste wens wordt alleen maar groter en je hebt een héél slecht gevoel bij de school waar je kind nu heen moet. Je blijft erover malen, en alternatieve scenario’s verzinnen waarin de zaken wél lopen zoals jij wilt.
Van weerstand naar acceptatie
Wat kun je doen als accepteren niet lukt, omdat je alles gewoon oneerlijk en onrechtvaardig en stom vindt? Als je merkt dat je je zo vastklampt aan het idee van hoe de situatie zou móeten zijn, dat je verzuurt, of steeds meer vast komt te zitten in die weerstand? Hoe kom je dan naar de overkant van de rivier, waar je leven verder gaat? Niet in één sprong, dat is duidelijk. Maar er zijn wel (psychologische) stapstenen die je kunt gebruiken en die misschien kunnen helpen om van weerstand naar acceptatie te komen – op jouw manier en in jouw tempo, stap voor stap.
Online training Ayurveda
-
Ontdek de leefstijl die bij jou past
-
7 lessen met wijsheden uit deze eeuwenoude gezondheidsleer
-
Alleen in april: 10,- korting met code VEDA10
1. Het leven ís niet altijd leuk
“Maar waarom wíl je dat soort dingen dan eigenlijk accepteren?” is de eerste vraag die psycholoog Gijs Jansen stelt. Hij is opleider en schrijft boeken over Acceptance and Commitment Therapy (ACT), een vorm van gedragstherapie die – heel kort door de bocht – de inzichten van het boeddhisme en positieve psychologie verbindt en waarvan ‘acceptatie’ een van de pijlers is.
Stapstenen
Als je zoekt naar ‘stapstenen van weerstand naar acceptatie’ is eigenlijk de eerste stap om te accepteren dat het leven vaak gewoon helemaal niet leuk is, legt hij uit. “Er is een idee dat je altijd maar gelukkig moet zijn. Maar het leven ís niet altijd leuk en gemakkelijk. Het is vaak oneerlijk en onrechtvaardig, en het is eigenlijk best raar om van jezelf te verwachten dat je dat maar moet accepteren. Als iets verdrietig, naar of vervelend is, dan hoef je toch niet altijd redelijk en verstandig te zijn? Die gevoelens van weerstand mogen er gewoon zijn.”
Laat dus om te beginnen even het idee los dat dat je altijd gelukkig hoort te zijn. Het leven is niet altijd leuk, hoe graag we dat ook zouden willen. En vindt je dat moeilijk om te accepteren? Dan is dat eigenlijk gewoon heel logisch.
Een stapsteen op weg naar acceptatie: het leven is niet altijd leuk, en je niet alles in het leven onder controle. Dingen die tegenzitten, confronteren je ermee dat het leven soms, vaak, níet maakbaar is (en het is heel logisch om dat niet te willen accepteren).
2. Stop met vechten
Gijs Jansen tekent een denkbeeldige weegschaal in de lucht. “Stel je voor dat dit echt een weegschaal is,” zegt hij, “en leg dan aan de ene kant het probleem en aan de andere kant van de weegschaal je gevecht ermee. Wat is dan zwaarder?”
Hij doet deze oefening vaak met mensen die hij begeleidt, en altijd komt daaruit: het gevecht weegt vrijwel altijd zwaarder dan het probleem. Gemiddeld, schat hij, leggen mensen ongeveer veertig procent van het gewicht bij het probleem zelf, en zestig procent bij het gevecht. Soms is het gevecht zelfs driekwart van het probleem.
Worsteling
Waar zit die worsteling dan in? Voor een deel in het koppig blijven vechten tegen de bierkaai -misschien omdat we zijn opgegroeid met het idee van ‘de aanhouder wint’. Steeds maar liefde blijven geven in de hoop dat er een keer wat terugkomt (en steeds maar weer teleurgesteld worden), blijven proberen een doel te bereiken (dat steeds verder achter de horizon verdwijnt) en blíjven malen over hoe erg het is dat je kind nu naar een heel stomme school moet (terwijl het kind zelf het allang best vindt).
Maar voor een belangrijk deel zit het gevecht er ook in dat je die negatieve gevoelens niet wilt. Dat je vlucht in valeriaanthee of ontspannende yoga-oefeningen om (adem in, adem uit) rustig en in balans te blijven en het leven te accepteren zoals de grote mensen doen – terwijl je eigenlijk gewoon zin hebt om een stapel borden tegen de muur kapot te gooien.
Een stapsteen op weg naar acceptatie: maak een pas op de plaats. Stop even met vechten of vluchten – het is vermoeiend en het lost niets op. Gijs Jansen: “Soms is het beter het leven even gewoon het leven te laten zijn, in plaats van te gaan trekken en rukken aan dingen die je niet in de hand hebt.”
3. Laat die gevoelens er zíjn
Waar ACT verschilt van veel andere gedragstherapieën, is dat het bij ACT niet de bedoeling is om de inhoud van je negatieve gedachten te veranderen in een meer positieve variant. Die negatieve gedachten mogen er gewoon zijn. Je mag je rot en verdrietig voelen, als het leven tegenzit. De vraag is eigenlijk: kun je die negatieve gedachten er even laten zíjn, zonder weg te lopen of ze te ontkennen? Echt even gefrustreerd en eenzaam zijn, omdat die liefde niet wederzijds is. Tot in je merg verdrietig en boos, omdat je levenswens niet vervuld wordt. Of gewoon bang, dat je kind niet gelukkig wordt op die school. Teleurgesteld ook, in alle gevallen eigenlijk.
Voelen wat je voelt
Gewoon voelen wat je voelt. Het klinkt zo gemakkelijk. Maar het is lastig en vaak confronterend. Echt gemis ervaren, bijvoorbeeld, kan ongelofelijk pijnlijk en verdrietig zijn – maar tegelijkertijd kan het ook opluchten om het niet meer weg te duwen. “Verdriet en andere gevoelens laten zich niet wegduwen. Ze willen er zijn,” zegt Gijs.
Die gevoelens er laten zijn, dat is ook iets dat je jezelf geeft. Natuurlijk had je liever een vrolijkere dag gehad. Maar als het tegenzit, hoef je niet te doen alsof er niets aan de hand is. Je hebt recht op pijn, verdriet en onzekerheid, net als ieder ander.
Die gevoelens niet wegduwen maar ervaren is niet gemakkelijk en niet fijn. Dus gun jezelf tegelijkertijd ook iets leuks, adviseert Gijs. “Wat kun je voor jezelf doen? Ga in bad, neem een dag vrij. Gun jezelf iets. Maak het jezelf even gemakkelijk.”
Een stapsteen op weg naar acceptatie: ga negatieve gevoelens niet uit de weg maar ga er, bij wijze van spreken, naast zitten. Neem de tijd om je gewoon even rot te voelen over wat er aan de hand is.
Oefenen met het proces
Omgaan met dingen die tegenzitten, is een vaardigheid die je kunt trainen. “Onze eerste reflex is om vervelende dingen uit de weg te gaan, maar je kunt jezelf ook trainen om ze tegemoet te gaan,” zegt Gijs Jansen. “Bijvoorbeeld door soms een paar kleine dingen expres te laten ontsporen, of een tikje irritant te maken. Onderzoek je eigen regels, en doorbreek ze dan expres.”
Zet bijvoorbeeld een irritante ringtone op je mobiel. Doe twee verschillende sokken aan. Ben je altijd overal ruim op tijd, kom dan een keer bewust te laat. Of zeg een dag lang ‘ja’ tegen alles (kinderen snappen dat idee en vinden het fantastisch).
Laat het toeval bepalen hoe je dag verloopt, bijvoorbeeld door een munt op te gooien als je aan het wandelen bent (kop is linksaf, munt is rechtsaf). Als je dit vaker doet, wen je eraan dat de dingen niet verlopen zoals je van plan was – en dat het vaak niet zo erg is.
Wat volgens Gijs trouwens ook goed werkt: ga eens douchen met yoghurt. Ja, dat is voedselverspilling, en je gaat toch niet zo’n koude kledder op je hoofd uitgieten en hoe krijg je dat dan uit je haar? Maar daar gaat het nu net om: dat je desondanks toch doet. “Door de controle los te laten, word je flexibeler en raak je minder snel uit evenwicht als het leven je echt een douw geeft. Ervaar dat het leven jóu kan leven, in plaats van andersom.”
Dit is een ingekorte versie van het artikel ‘Van weerstand naar acceptatie’ uit Happinez ‘Vind je richting’.
Meer weten?
- Lees Uit liefde voor jezelf van Gijs Jansen
Meer lezen over acceptatie?
Waarom acceptatie soms het grootste cadeau voor jezelf kan zijn.
