Het verhaal van Jozef en Maria, het kindje Jezus… We weten heus wel waarom we kerst vieren. Maar er zijn ook een aantal dingen die je misschien nog niet wist. Daarom 4 weetjes over het kerstfeest, om door te vertellen aan de kersttafel.
Kerst in andere culturen
Er zijn meer wereldreligies die een dergelijk feest hebben als ons kerstfeest. Zo vinden het hindoefeest Divali en het joodse Chanoeka ook aan het einde van ons kalenderjaar plaats. Alle drie zijn het familiefeesten, waarbij lekker eten en gezelligheid centraal staan. Inhoudelijk gaat het bij de feesten om de overwinning van het goede op het kwade, wat door lichtjes wordt gesymboliseerd: kaarsen bij kerst, olielampjes bij Divali en de negenarmige kandelaar bij Chanoeka. Nog een overeenkomst is dat de aandacht de afgelopen decennia lijk verschoven naar het uitwisselen van (dure) cadeaus.
In de Middeleeuwen duurde het kerstfeest maar liefst twaalf dagen
Kribbe in de dierenstal
Veel elementen uit het kerstverhaal behoren tot onze collectieve herinnering. Soms gaat het daarbij om latere folkloristische versieringen. Dat het kindje Jezus in een kribbe werd geboren, staat in de Bijbel. Maar dat deze voederbak in een stal stond, wordt nergens expliciet vermeld – al klinkt het niet onlogisch. Ook de aanwezigheid van de os en de ezel is een latere toevoeging, die de nederigheid van Jezus’ geboorte moest benadrukken. Beide staldieren, zo wordt verteld, hielden het kindje met hun ‘asem’ warm.
12 dagen kerst
In de Middeleeuwen duurde het kerstfeest maar liefst twaalf dagen, wat nog terug te vinden is in het volksliedje ‘The Twelve Days of Christmas. In deze versie van kerst zijn begin- en eindpunt bepaald door de tocht van de drie koningen achter de kerstster aan. Met hun aankomst op Driekoningen (6 januari) is het kerstverhaal – en het kerstfeest – compleet. Dat de koningen Caspar, Melchior en Balthasar worden genoemd is dan weer dan weer zo’n fraai verdichtsel.
Santa Claus
We hebben het aan onszelf te danken… De Kerstman, die sinds de jaren tachtig ook in Nederland steeds nadrukkelijker zijn stempel op de kerstdagen drukt, is goeddeels gebaseerd op onze Sinterklaas. Nederlandse migranten namen de goedheiligman mee naar Amerika, waar hij langzaam maar zeker ronder, gezelliger en minder bisschoppelijk werd. Ook andere (vooral Noord-Europese) verhalen – elfen, rendieren, een slee – werden door Santa Claus ingelijfd.
Meer lezen over kerst?
Kerst, maar dan anders: 10 alternatieve manieren om kerst te vieren.
*Dit artikel komt uit Happinez ‘Essentie’.
