Welk telefoonabonnement kies je, in welk restaurant ga je eten, welk paar sneakers past het best bij deze outfit, waar wil ik wonen, wat wordt onze volgende vakantiebestemming… Het hebben van keuzes is in ons leven een vanzelfsprekendheid die in praktisch alles verweven zit. Niet gek dus, dat het fenomeen keuzestress alsmaar groter wordt.
Het is een luxe, de keuzevrijheid die we als consumenten dagelijks beleven. Variatie brengt autonomie, controle en vrijheid met zich mee. Geen keus hebben betekent gevangen zijn, het zou het leven ondraaglijk maken. Maar die groeiende keuzemogelijkheden in onze consumptiemaatschappij hebben ook een keerzijde.
Dat is de paradox waar Barry Schwartz, Amerikaans psycholoog en professor aan het Swarthmore College in Pennsylvania, zich in zijn boek op richt. Hij schrijft dat het hebben van veel keuzes ons voordeel moet opleveren, niet teveel tijd moet kosten en ons vooral niet ontevreden moet maken. Meer mogelijkheden brengen echter ook meer twijfels met zich mee en daardoor wordt het meer een last dan een bevrijding.
Goed, dat klinkt herkenbaar. Maar kunnen we daar ook wat aan doen? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we in de keuzejungle het juiste pad kiezen? Dat we uit de stortvloed van informatie het juiste weten te filteren én, ook wel zo prettig, dat we achteraf geen spijt hebben van onze keus?
Volgens Schwartz kan dat, en is het bovendien belangrijk om dat ook echt bewust te doen. Teveel keuzestress kan volgens Schwartz namelijk leiden tot psychische aandoeningen zoals chronische stress en (faal)angst. Tijd voor een les ‘hoe gezond keuzes te maken in onze consumptiemaatschappij’.
Hoe doen we dat dan?
Er zijn een aantal inzichten die kunnen helpen. De eerste stap naar minder keuzestress is het terugbrengen van het aantal keuzes dat we maken en waar we uitgebreid onze aandacht op vestigen. Daarbij is vooral het verminderen van het aantal keuzemogelijkheden van belang. Wanneer je het aantal opties waaruit je kunt kiezen beperkt tot een redelijk aantal wordt het maken van een keus minder complex.
Nooit meer iets missen van Happinez? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Bovendien maken we veel keuzes onbewust. In theorie zouden we over elke beweging die we maken kunnen nadenken, maar dat zou ons tot wanhoop drijven. Door deze gedachte wat breder te trekken verminderen we het aantal keuzes waarover we menen uitgebreid te moeten nadenken en leven we – in positieve zin – wat meer op de automatische piloot.
Ten tweede: ‘goed genoeg’ is ook oké. In plaats van te zoeken naar de best mogelijke optie is het goed om te gaan voor de optie die voldoende scoort op jouw keuzecriteria. Dit vergt namelijk minder inspanning en voorkomt frustratie, want de lat ligt minder hoog.
De volgende tip sluit daar goed op aan: verminder de verwachting die je van een bepaald resultaat hebt. Als je voor jezelf de lat minder hoog legt en je minder vastklampt aan ‘de perfecte optie’, wordt de ruimte voor aangename verrassingen groter. Dit maakt het makkelijker om tevreden te zijn met een keuze die je hebt gemaakt.
Heel kort samengevat leert het boek van Barry Schwartz ons dat we door middel van limiteren, het verminderen van verwachtingen, het stellen van prioriteiten en het toelaten van ruimte voor verrassende wendingen beter worden in keuzes maken.
Dag keuzestress, zo kies je voor iets meer toeval in jouw leven.
Merk je dat je keuzes maken op je werk lastig vindt? Misschien is onze Happi@Work training iets voor jou!
