Geluk volgens de verrassend ‘actuele’ Aristoteles

Geluk volgens de verrassend ‘actuele’ Aristoteles Geluk volgens de verrassend ‘actuele’ Aristoteles Geluk volgens de verrassend ‘actuele’ Aristoteles

Sommige vraagstukken zijn van alle tijden. En als je ontdekt dat wijze Griekse filosofen tweeduizend jaar geleden ook al nadachten over het vinden van geluk, waarom zou je dan opnieuw het wiel uitvinden? Huisfilosoof Anne Wesseling dook in de Griekse oudheid en brengt ons wijze lessen over geluk van Aristoteles.

Probeer de juiste middenweg te vinden

Aristoteles schreef een heel boek over deugden en ethiek, dus over de vraag ‘hoe moet je leven?’. Hij hanteert ook hier een praktisch uitgangspunt: kijk wat jouw zwakke eigenschappen zijn, en ga daaraan werken. De deugd ligt in het midden. Je wilt geen gat in je hand hebben, maar ook geen vrek zijn – het juiste midden is vrijgevigheid. Je wilt geen opschepper zijn, maar valse bescheidenheid is ook niet goed – het juist midden is waarachtigheid over jezelf (noem het zelfvertrouwen).

Maar het midden vinden is niet altijd makkelijk. Neem bijvoorbeeld kwaadheid. Je wilt je niet overal over opwinden, maar als je nóóit kwaad wordt, laat je misschien weer over je heen lopen. Aristoteles: ’Het is makkelijk genoeg om kwaad te worden. Maar kwaad op de juiste persoon, in de juiste mate, op de juiste tijd, om de juiste reden en op de juiste manier, dat is niet gemakkelijk.’ (Boek VI, Ethica Nicomachea  BRILJANT!). Je raakt nooit uitgeleerd. Het ‘juiste midden’ vinden, leer je met vallen en opstaan!

Praktisch advies: ‘Bewandel de gulden middenweg, dan zit je goed.’

Geluk is een werkwoord

Alles in de natuur streeft een doel na, en de mens dus ook. Een beukenootje heeft als doel een beuk te worden, een mens heeft als doel een goed gelukt mens te worden. Maar wat houdt dat in? Je ware aard tot uiting te laten komen. Je wilt iemand worden die deel uitmaakt van een gemeenschap, die goed probeert te leven, maar vooral: die de beste versie van zichzelf wordt die erin zit. Vooral dat laatste, daar gaat het over als je gelukkig wilt worden. Geluk is geen doel op zich. Niet iets dat je bereikt, waarna je onderuit kunt gaan zitten. Gelukkig worden, betekent dat je in alles wat je doet ernaar streeft het op de best mogelijke manier te doen, en zo de best mogelijke versie van jezelf te worden.

Praktisch advies: ‘Probeer de beste versie van jezelf te worden – en help anderen hetzelfde te doen.’

Plezier brengt je op het spoor van wat goed voor je is

Juist de dingen die je plezier geven, zijn de dingen die je helpen je doel te verwezenlijken. Heb je geen idee wat je bestemming is? Onderzoek dan eerst wat je plezier geeft, want dát zet je op het spoor van je levensdoel. Kijk naar kinderen: sommige kinderen vinden het heerlijk om muziek te maken, anderen zijn creatief, anderen bouwen de hele dag hutten.

Praktisch advies: Volg je glans (zoals Joseph Campbell later zei). Onderzoek wat jou echt diep plezier geeft, want daar ligt je roeping.

Je hebt vrienden nodig om gelukkig te worden

Gelukkig worden lukt niet zonder vrienden om je heen. Je hebt vrienden om plezier mee te maken, je hebt vrienden die nuttig zijn, en je hebt vrienden die je bewondert om hoe ze in het leven staan. De laatste zijn de ‘beste’ vrienden. Zij houden jou namelijk bij de les en je houdt elkaar scherp. Net als voor geluk geldt ook hier: vriendschap is een werkwoord. Het is wederkerig, daarin verschilt het van liefde (je kunt namelijk best van iemand houden die niet van jou houdt). Je moet loyaal zijn, je moet initiatief nemen, er voor ze zijn als ze het moeilijk hebben, kortom ze toelaten in je leven.

Hoe je vrienden maakt? Aristoteles: ‘Aardige dingen doen zonder dat het gevraagd wordt – en er niet achteraf over opscheppen, want dan doe je het vooral voor jezelf.’ En oh ja: je hoeft niet véél vrienden te hebben. Echte goede vrienden, daarvan heb je er in je leven maar een paar.

Meer Happinez?

Over auteur
Huisfilosoof Anne Wesseling duikt elke twee weken haar boekenkast in en kijkt hoe de denkbeelden van grote meesters nog in te passen zijn in deze tijd.
Volgend artikel
Als je je eenzaam voelt in deze tijd – deze tips kunnen helpen
Als je je eenzaam voelt in deze tijd – deze tips kunnen helpen