Op het schoolplein zei je het al tegen je beste vriendje: wat je zegt ben je zelluf! Destijds had je vast nog nooit van Sigmund Freud gehoord, maar hij is de bedenker van die theorie. Projectie, heet het: je projecteert jouw minder mooie kanten of vervelende gevoelens op de ander.
‘Och, wat is die collega toch altijd irritant zelfverzekerd. Tjonge, wat is ze vol van zichzelf. Echt een egotripper.’ Nee, een schoonheidsprijs winnen dit soort gedachtes niet – maar wees eerlijk, we hebben ze allemaal weleens. Vooral over mensen die veel in onze omgeving verkeren, dus ook over familieleden, vrienden en liefdespartners.
Projectie
Volgens psychoanalyticus Sigmund Freud en heel veel van zijn navolgelingen gaat het bij zulke gedachten vaak om projectie. Je plakt een vervelend gevoel of vervelende eigenschap op die ander, die eigenlijk vooral veel over jezelf zegt. Dat kan zijn omdat je die eigenschap zelf hebt (je bent zelf ook behoorlijk aanwezig en zelfverzekerd) of juist omdat je er meer van zou willen hebben (je bent niet zo’n haantje de voorste en zou graag wat makkelijker de aandacht opeisen).
Jaloezie
Het kan soms heel geraffineerde vormen aannemen. Je bent er bijvoorbeeld van overtuigd dat je partner vreemdgaat – niet omdat je daar aanwijzingen voor hebt, maar gewoon omdat je erg jaloers bent. In plaats van die jaloezie te onderzoeken, richt je dat vervelende gevoel op de ander: hij of zij doet iets verkeerd!
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Zelfbescherming
‘Wat je zegt ben je zelf’ gaat dus in heel veel gevallen op. Wat je een ander verwijt, of wat je aan hem of haar irriteert, zegt veel over jou. Dat komt omdat projectie een vorm van zelfbescherming is. De pijn, angst en onzekerheid die we liever niet voelen, richten we op een ander. Zo houden we het vervelende gevoel bij onszelf weg, en kunnen we de ander de schuld geven of labelen.
Minder ruis op de lijn
Wat heb je er nu aan om dit te weten? Nou, hoe meer je weet over projectie, hoe meer je over jezelf kunt leren. Denk maar eens na over de eigenschappen van je partner waar je je aan stoort, of de mensen die je op je werk een vervelend gevoel geven. Als je eerlijk naar jezelf kijkt, heb je dan een van die eigenschappen met hen gemeen? Of komt jouw verwijt misschien voort uit een angst of onzekerheid van jezelf? Elke keer dat je iets op een ander projecteert, heb je de kans om jezelf wat beter te leren kennen. Niet altijd makkelijk, maar wel heel waardevol: er komt steeds minder ‘ruis’ op de lijn tussen jou en de mensen om je heen.
Meer Happinez?
- Relatie-expert Jan Geurtz over liefde, loslaten en spirituele relaties
- Een stoomcursus gedachtenkracht van Susan Smit
- Dit is het geheim van seksuele verbinding in lange relaties
