Hoog, kijk omhoog! In de herfst vliegen er miljoenen trekvogels over Nederland, vanuit Scandinavië op weg naar het zuiden.
‘Vanaf het moment dat een kind de naam van een vogel weet, zal het die vogel nooit meer echt zien,’ is een uitspraak van Krishnamurti. Ik snap wat hij bedoelt – iets met onbevangen kijken. Maar toch ben ik het pertinent met zijn uitspraak oneens. Juist de namen van vogels leren, helpt je om zorgvuldig te kijken! Hoe meer vogels je kent, hoe meer je er ziet. Dat is dan weer mijn ervaring. Drie tips voor meer veren in je leven.
1 De trekvogels vliegen over
Begin oktober is het hoogtepunt van de vogeltrek. Tijdens Euro Birdwatch 2018 op zaterdag 6 oktober zijn door heel Nederland bijna 150 telposten waar vrijwilligers de vogeltrek in kaart brengen. Informatie vind je op de site van de Vogelbescherming.
Je kunt natuurlijk ook op eigen houtje genieten van de vogeltrek. Een paar topplekken:
- De zuidpier van IJmuiden, voor zeevogels als visdiefjes, lepelaars en Jan van Gent.
- Op Texel – het eiland ligt precies op de route die vogels volgen. Maar ook de andere Waddeneilanden zijn een hot spot als je van trekvogels houdt.
+ In zuid-Limburg heb je kans om kraanvogels te zien.
2 Het spreeuwenballet
Een van de mooiste natuurverschijnselen (en volgens mij het indrukwekkendst) in Nederland is het zwermen van spreeuwen. In deze tijd van het jaar krijgen de spreeuwen in Nederland gezelschap van vogels uit Scandinavië en Oost-Europa. De spreeuw staat in de vogeltelling dan ook vrijwel altijd bovenaan de lijst (vorig jaar bijna tachtigduizend vogels!). Aan het begin van de avond zoeken grote groepen spreeuwen elkaar op en zwermen met duizenden tegelijk door de lucht, in een prachtig, langzaam ballet. Een lijst met de beste plekken om het spreeuwenzwermen te zien, vind je hier.
3 Opeens ganzenvader
Tot slot een net verschenen boek voor als je er nog even niet aan toe bent om met verrekijker op stap te gaan, maar wél nieuwsgierig bent naar vogels: ‘Opeens ganzenvader’. Wetenschapper Michael Quetting legde ganzeneieren in de broedmachine en voedde de kleine gansjes op als ‘ganzenvader’ met als doel ze te trainen zodat ze met meetapparatuur zouden kunnen vliegen om data te verzamelen – de onderneming was onderdeel van een groot project waarbij vanuit de ruimte trekvogels gevolgd worden. (Wetenschappers hebben zelfs de hoop dat ze bijvoorbeeld dieren kunnen identificeren die natuurrampen voelen aankomen, en dat ze met behulp van dat extra ‘waarschuwingssysteem’ in de toekomst mensenlevens kunnen redden.)
Maar ‘Opeens ganzenvader’ gaat vooral over de band die Michael Quetting met ‘zijn’ zeven grauwe ganzen opbouwt. Een ontroerend verhaal, want met hoeveel zorg hij de ganzen ook omringt, en hoe goed hij ze ook leert kennen, ganzen zijn wilde dieren en ze zullen op een goed moment letterlijk uit zijn leven wegvliegen. Het moment waarop dat gebeurt is prachtig, als hij met een lichtgewicht vliegtuigje nog een stukje gelijk op vliegt met een van de ganzen.
Je gaat al lezende zelf ook van die ganzen houden. Dat de kop van een gans even zacht en aaibaar is als een jong poesje, dat ganzen persoonlijkheid hebben, dat zijn dingen die je onthoudt, van ‘Opeens ganzenvader’. En als je opkijkt van je boek en naar buiten gaat, heb je grote kans de ganzen tegen te komen: in november komen er tienduizenden naar Nederland om hier te overwinteren. Leer de namen, leer ze herkennen: grauwe gans, brandgans, rotgans… En dan merk je: pas als je de naam van vogels kent, zul je ze ècht zien.
Meer informatie
- Michael Quetting, ‘Opeens ganzenvader. Een jaar, zeven jonge ganzen, en de tijd van mijn leven’ (uitgeverij Bruna/Lev.boeken)
- Op de website van de Vogelbescherming kun je een gratis cursus Vogels in Nederland volgen.
- Lees ook ‘Spotvogels’ van Saskia van Loenen en Jean-Pierre Geelen, een vrolijke veldgids over vogels en vogelaars. Na afloop heb je er een hobby bij! (als je die niet al had).
- De indrukwekkende documentaire ‘Travelling birds’ is al wat ouder, en lastiger aan te komen, maar bekijk in elk geval even de trailer want die is ook al prachtig.
En ook…
Hier lees je nog even waarom groen ook alweer zo goed voor je is (vooral na een drukke week!). Lees ook dit stukje over hoe het zou zijn om een dier te zijn (een wetenschapper probeerde het uit en leefde als das, vos en zwaluw). En neem als je naar buiten gaat vooral ook de kinderen mee – wat Pauline zegt!
